Wkrótce zostanie wprowadzony zakaz stosowania nieuczciwych praktyk w obrocie usług finansowych

17 kwietnia 2016 roku wchodzą w życie przepisy, które będą zakazywały stosowania misselingu. Dzięki temu wzmocni się rola konsumenta w obrocie usług finansowych. Ponadto ustawodawca nakłada obowiązek prowadzenia ankiety przed skierowaniem do konsumenta produktu.

Na przestrzeni ostatnich lat można zauważyć znaczący wzrost misselingu. Polega on na oferowaniu konsumentom produktów nieadekwatnych do ich potrzeb. W tym roku w kwietniu wchodzi zmiana nowelizacji ustawy o konsumentach i ochronie konkurencji, której głównym celem jest wyeliminowanie zjawiska misselingu. Właściwym przykładem obrazującym sposób jego powstawania jest oferowanie produktu ubezpieczeniowego przy świadomym wprowadzeni konsumenta w błąd.

Według Przemysława Ryby, eksperta z Kancelarii Prawnej Claim & Insurnace Consulting, regulacja dotycząca misselingu będzie miała zastosowanie dopiero w momencie podjęcia czynności przez uprawnione osoby. Wówczas będzie można uruchomić postępowanie, w ramach którego na instytucję finansową mogą zostać nałożone określone sankcje prawne. Istnieje zatem potrzeba wprowadzenia takich czynności, które mogą zapobiec powstawaniu misselingowych procesów, procedur i standardów w instytucjach finansowych tzn. kontroli i weryfikacji przez organ nadzoru prawidłowości funkcjonowania obszaru, procesów sprzedażowych, produktowych oraz szkoleniowych w instytucjach finansowych.

- Często konsumenci byli wprowadzani w błąd co do charakteru czy istoty danego produktu. Doradcy ubezpieczeniowi i finansowi oferowali ten produkt jako jedną z możliwości zabezpieczenia emerytalnego czy oszczędnościowego. Niestety te produkty były obarczone bardzo dużym ryzykiem inwestycyjnym. Zdarzało się, że po prostu opłata związana z likwidacją danego produktu przewyższała znacznie wartość inwestowanych środków, wyjaśnia Ryba.

[DANE Z RYNKU] Ceny usług stomatologicznych najszybciej rosną w całym sektorze zdrowia

Jak wynika z danych GUS, wzrost cen usług stomatologicznych wynosi ponad 8% r/r. Dla porównania, inflacja w całym sektorze zdrowia jest niższa. Eksperci komentujący te dane twierdzą, że wkrótce wzrost może być nawet dwucyfrowy r/r.

Zdaniem eksperta zakaz miselingu będzie miał pozytywny wpływ na cały rynek finansowy i przede wszystkim wzmocni rolę konsumenta w obrocie usług finansowych. Bardzo dużego zaangażowania wymaga przede wszystkim wprowadzenie nowych standardów w zakresie szkoleń dla doradców finansowych i ubezpieczeniowych, ponieważ sama zmiana ustawy o ochronie konsumenta i konkurencji nie będzie wystarczająca. Nie będzie ona zapobiegała w 100% misselingowi, ponieważ będzie reagowała tylko na powstałe przypadki naruszenia w zakresie sprzedawanych produktów. W tym roku nastąpi również zmiana ustawy o działalności ubezpieczeniowej w zakresie oferowania produktów z elementem kapitałowym, czyli ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

- Ustawodawca nakłada obowiązek prowadzenia ankiety przed skierowaniem do konsumenta produktu. Ma to na celu zapobiegnięcie powstawania zjawiska misselingu, który często jest związany z proponowaniem produktów nie mających tak naprawdę nic wspólnego z potrzebą danego konsumenta. Zakłady ubezpieczeń będą zobowiązane do stosowania ankiet przed zawarciem umowy w tym celu by poznać dokładnie sytuację oraz realne potrzeby konsumenta, wyjaśnia Przemysław Ryba.

Celem ankiety jest również badanie potrzeb konsumenta w zakresie pozyskania produktu finansowego. Zakres ankiety określa rozporządzenie Ministra Finansów, które zostało uchwalone w tym roku. W badaniu istotne będzie określenie przede wszystkim charakteru produktu, jego ryzyka oraz ustalenie adekwatnych potrzeb konsumenta w stosunku do oferowanych produktów finansowych. W oparciu o to badanie będzie można ocenić, które produkty i usługi można zaproponować danemu klientowi i w jaki sposób mogą być one oferowane.

Polacy zgłaszają coraz mniej skarg na mobbing. Ubywa też samych kontroli. Spadki rdr. są dwucyfrowe [DANE GIP]

W trzech kwartałach br. do PIP-u wpłynęło 795 skarg w kwestii podejrzeń o działania mobbingowe. To o 12,8% mniej niż rok wcześniej. Do tego podjęto też 740 czynności kontrolnych, czyli o 12,9% mniej niż w tym samym czasie w 2023 roku.

- Zakazując stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych w postaci misselingu, dajemy konsumentowi możliwość realnej ochrony. W naszej ocenie proponowana zmiana ma charakter jak najbardziej pozytywny. Jednak duży nacisk musi być położony na umożliwienie szkoleń dla doradców ubezpieczeniowych i finansowych, ponieważ jest to pierwsza linia sprzedażowa, która powinna w sposób profesjonalny oferować produkty adekwatne do potrzeb danego konsumenta, dodaje Ryba.

Wprowadzenie misselingu do katalogu zakazanych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów jest pozytywną reakcję ustawodawcy na nieprawidłowości występujące w działalności instytucji finansowych raportowane w ostatnich latach przez Rzecznika Finansowego. Jest to przełom w regulacjach prawnych, gdyż nowe przepisy nie odnoszą się tylko do nadzoru, ale przede wszystkim zakazują stosowania nieuczciwych praktyk misselingu.

Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy problem ten zostanie całkowicie wyeliminowany albo co najmniej ograniczony. Niemniej jednak instytucje finansowe, posiadające zazwyczaj najlepszych prawników i specjalistów produktowych, powinny zdawać sobie sprawę z konsekwencji prawnych, jakie mogą ich czekać w przypadku stosowania misselingu.