Miliony złotych zatrzymane na rachunkach bankowych. Fiskus nie rezygnuje ze STIR-u

Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, o blisko 8% spadła liczba blokad STIR w pierwszym kwartale br. w porównaniu z analogicznym okresem ub.r. Z kolei zablokowana kwota wzrosła rdr. o ponad 5,5%. Natomiast liczba zablokowanych rachunków zmniejszyła się o 31%. Ostatnio szacowane uszczuplenia przekroczyły 66 mln zł. I były one o przeszło 61% mniejsze niż rok wcześniej. Według ekspertów, STIR wciąż będzie wykorzystywany. I nie jest wykluczone, że zostanie użyty przeciwko mniejszym podmiotom.

Blokady w akcji

Według danych udostępnionych przez Ministerstwo Finansów, w pierwszym kwartale br. liczba blokad STIR wyniosła 59 (Szef KAS – 28, naczelnicy urzędów celno-skarbowych – 31), a podmiotów nimi objętymi było 58 (Szef KAS – 28, NUCS – 30). To nieznacznie mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy było to odpowiednio 64 (Szef KAS – 43, NUCS – 21) oraz 63 (Szef KAS – 42, NUCS – 21).

– Nieznaczny spadek blokad STIR może oznaczać, że organy zapoznały się z tym narzędziem, potrafią z niego efektywnie korzystać i nadal chętnie po nie sięgają. Zainteresowanie ze strony fiskusa kontrolami dotyczącymi tzw. karuzel w podatku VAT jest mniejsze, ale blokady są wykorzystywane również prężnie do różnych działań. Dane potwierdzają, iż narzędzie to sprawdza się w walce z nieuczciwym podatnikiem, stąd liczba blokad utrzymuje się aktualnie na w miarę stałym poziomie – komentuje prof. Adam Mariański, przewodniczący Krajowej Izby Doradców Podatkowych i Komisji Podatkowej BCC.

Jak informuje biuro prasowe Ministerstwa Finansów, liczba blokad Szefa KAS i naczelników urzędów celno-skarbowych jest na porównywalnym poziomie. Kwestia, który organ dokonał blokady, jest drugorzędna. Istotne pozostaje osiągnięcie celu, jakim jest zapobieganie wykorzystywaniu systemu bankowego do wyłudzeń skarbowych. Działania KAS w tym obszarze są nadzorowane i koordynowane, a poszczególne organy ściśle ze sobą współpracują. Ponadto z blokadą wiąże się szereg innych działań, tj. czynności analitycznych, dochodzeniowo-śledczych, kontroli celno-skarbowych czy postępowań zabezpieczających, które również wykonywane są w ramach wzajemnej współpracy.

– Liczbę zablokowanych podmiotów można uznać za stosunkowo małą. W listopadzie 2021 roku zarejestrowanych było 4,6 mln podmiotów gospodarczych. Należy stwierdzić, że relatywnie w niewielu przypadkach Szef KAS i NUCS mają przesłanki wynikające z ustawy do zablokowania – analizuje doradca podatkowy Ewa Flor.

Fast foody słabo wystartowały przed wakacjami. Na razie są na lekkim minusie [ANALIZA]

Fast foody zaczynają sezon letni na lekkim minusie. Jak informują eksperci, w tym roku walka o klienta skupi się głównie na promocjach i pogodzie. Znawcy rynku ostrzegają też, że tego typu lokale nie nadążają za sklepami convenience z usługami gastronomicznymi.

Miliony na celowniku

W pierwszym kwartale br. łącznie zablokowana kwota po przeliczeniu na PLN wyniosła 15,92 mln zł (Szef KAS – 7,3 mln zł, NUCS – 8,62 mln zł). W analogicznym okresie ub.r. było to 15,08 mln zł (Szef KAS – 10,1 mln zł, NUCS – 4,98 mln zł). Ponadto widzimy ostatnio 267 zablokowanych rachunków (Szef KAS – 129, NUCS – 138), a wcześniej – 387 (Szef KAS – 243, NUCS – 144). Według prof. Mariańskiego, wzrost zablokowanych kwot potwierdza, iż narzędzie jest stosowane umiejętnie i organy uczą się je wykorzystywać bardziej precyzyjnie. Nie są to już działania przypadkowe, a system jest coraz bardziej sprawny.

– Zgodnie z szacunkami MF, w 2021 roku i 2022 roku STIR miał przynieść do budżetu państwa odpowiednio 3,5 oraz 4 mld zł. Analiza przedstawionych danych wskazuje, że wyniki te nie zostaną osiągnięte. Tak było też w 2020 roku, kiedy założenia były na 3 mld zł wpływów do państwa. Wówczas zablokowano środki na rachunkach w wysokości 96,2 mln zł. Przy tym brakuje danych, czy te blokady skutkowały ostatecznie wpływem do budżetu oraz w jakiej wysokości. Wygląda więc na to, że system STIR nie działa zgodnie z założeniami resortu – zaznacza doradca podatkowy Emil Paduch.

Jak stwierdza Ewa Flor, znacząco spadła rdr. liczba zablokowanych kont przy nieznacznym spadku liczby zablokowanych podmiotów. To może świadczyć o tym, że ww. podmioty nie korzystają z wielu rachunków bankowych. Tylko transfer środków między nimi jest mniej skomplikowany albo mniej czytelny dla systemu. Ponadto z danych resortu wynika, że w I kw. br. szacowane uszczuplenia wyniosły 66,34 mln zł (Szef KAS – 43,46 mln zł, NUCS – 22,88 mln zł). W analogicznym okresie ubiegłego roku było to 171,46 mln zł (Szef KAS – 113,76 mln zł, NUCS – 57,7 mln zł).

– Szacowane uszczuplenia spadły rdr. o 105,12 mln zł. To może wskazywać, że uszczelnienie systemu podatkowego przynosi skutki. Może to także sygnalizować, że podatnicy próbują przechytrzyć organy podatkowe i rozkładają planowane nielegalne zyski na wiele podmiotów lub wykorzystują nowe furtki w prawie – dodaje Ewa Flor.

[DANE MC] Eksperci biją na alarm. Zdecydowana większość Polaków nie ma jeszcze zastrzeżonego numeru PESEL

Obecnie zastrzeżonych jest ponad 6,5 mln numerów PESEL. Jak podkreślają eksperci, to mniej niż ok. 20 proc. dorosłych Polaków. Znaczna część społeczeństwa nadal nie ma wystarczającej wiedzy o istocie oraz skutkach prawnych takiego działania.

W opinii prof. Mariańskiego, pandemia mogła wpłynąć na przekonanie, iż działania organów będą mniej intensywne, przede wszystkim z uwagi na izolację. To łączy się z tradycyjnym postrzeganiem kontroli, jako czynności dokonywanych głównie osobiście przed urzędnikami. Ale organy wykorzystywały wówczas nowe narzędzie, o którego istnieniu wielu podatników nawet nie wiedziało. Stąd też mogli oni być bardziej nierozważni w swoich działaniach.

STIR w przyszłości

– W mojej ocenie, STIR będzie nadal wykorzystywany przez organy podatkowe. Państwo poniosło i ponosi bowiem istotne koszty w tym zakresie, a projekt został zaplanowany na dłuższy czas. Być może STIR nie wpłynie istotnie na uszczelnienie systemu. Może jednak być narzędziem pomocniczym w procesie typowania podatników do kontroli. Należy obserwować, w jaki sposób STIR będzie się rozwijał w kolejnych latach – podkreśla doradca podatkowy Emil Paduch.

Jak zaznacza doradca podatkowy Ewa Flor, STIR bez wątpienia jest narzędziem, które w znaczącym stopniu redukuje uszczuplenia budżetu państwa. Wskazują na to raporty NIK chwalące ten system i wnoszące o dalsze rozwijanie. Zdaniem eksperta, kwota zablokowanych środków będzie wzrastać mimowolnie. Natomiast ogólna liczba blokad prawdopodobnie nieznacznie zwiększy się lub będzie na poziomie z ubiegłego roku. Z kolei liczba zablokowanych podmiotów, a także zablokowanych rachunków i szacowane uszczuplenia powinny zmniejszać się rok do roku.

– Obserwowany ostatnio spadek liczby blokad może też wynikać z coraz lepszej wiedzy podatników, szczególnie tzw. dużych w zakresie narzędzi kontroli. Jeśli w kolejnych danych pojawi się taki spadek przy wzroście liczby zablokowanych podmiotów i środków, to może świadczyć o przesuwaniu przez organy działań w kierunku mniejszych podmiotów. Ale może również mówić o bardziej skutecznym i precyzyjnym typowaniu transakcji kwalifikujących się do zastosowania tego narzędzia – podsumowuje przewodniczący Krajowej Izby Doradców Podatkowych.